پروژه کارآفرینی طرح تكثیر و پرورش آبزیان در 64 صفحه ورد قابل ویرایش

مقدمه

    تكثیر و پرورش آبزیان به منظور تولید و تأمین بخشی از پروتئین مورد نیاز كشور ، مطلوب تربیت نیروی انسانی ماهر در زمینه دانش و فن آوری این علم به عنوان پایه و اساس زمینه های تولید مورد توجه قرار گرفته است . در آ‎بهای داخلی كشور علاوه بر منابع آبی طبیعی و نیمه طبیعی جهت پرورش آبزیان امكانات وسیعی در زمینه تكثیر و پرورش ماهیان سردابی وجود دارد كه در حال حاضر تنها از معدودی از این امكانات استفاده می گردد كه یكی از علل اصلی آن نداشتن اطلاعات فنی و تجربیات لازم در زمینه تكثیر و پرورش این گونه ماهیان می باشد .

اغلب پرورش دهندگان هم كه به این امر اشتغال دارند به علت نداشتن اطلاعات كافی علمی و فنی بعضاً دچار ضرر و زیان شیلات ایران كه علاوه بر ماهیدار كردن منابع آبی كشور و حفظ ذخایر آبزیان كار خدمات رسانی به دست اندركاران خصوصی پرورش ماهی را نیز به عهده دارند دارند جهت آموزش و ارتقاء دانش فنی پرورش دهندگان در زمینه های نیازماندیهای محیطی آ‎زاد ماهیان ، انتخاب زمین و طراحی كارگاه ، پرورش ماهیان مولد ، تكثیر و تولید لارو بچه ماهی بازاری ، تغذیه صحیح و اصولی ماهی ، نیازهای غذایی آزاد ماهیان ، حمل و نقل و جابه جایی تخم و بچه ماهی و ماهی بازاری ، بهداشت و كنترل بیماریها و كاربرد فن آوری جدید در زمینه های مختلف اقدام به تشكیل دوره های آموزشی كوتاه مدت نموده است.

زندگی وحیات بدون وجود انرژی غیرممكن وغیرقابل تصور است .

    با توجه به روند روزافزون افزایش جمعیت و لزوم كسب انرژی و ادامه زیست ، آبزیان و فرآورده های آن جایگاه ویژه ای را در میان سایر منابع مواد غذایی و انرژی زا كسب نموده است .

ماهیان متعلق به گروه حیوانات خونسرد یا پویی كیلوترم  (Poikilo therm) بوده و حرارت بدنشن با شرایط زیست محیطی سازگاری و تطبیق یافته است و به دلیل دارا بودن خصوصیات ویژه زیست شناختی مزایای بیشتری بر سایر منابع تولید پروتئین و رشته های دامپروری دارند .

امروزه با پیشرفت فن آوری و روش های مدرن صیادی تحولات بی شماری در امر صید محصولات آبزی حاصل گردیده و آمار جهانی نشانگر آن است كه پرورش و تولید آبزیان در آبهای داخلی روند رشد قابل ملاحظه ای را در پیش گرفته است . پرورش ماهیان سردابی و آزاد ماهیان امروزه در اكثر كشورهای اروپایی ، آمریكا، خاور دور و برخی كشورهای آسیایی متداول گشته و در حال توسعه است . مؤسسات پرورش ماهی قزل آلای رنگین كمان كه بهترین بازدهی و سازگاری تولید را در بین انواع آزاد ماهیان در سراسر جهان نشان داده است از نظر جغرافیای اقتصادی بیشتر در مكانهایی قرار گرفته است كه با آب كافی سطحی و قابل استفاده مشخص می گردد .

تاریخچه تكثیر و پرورش ماهی

    اولین كسانی كه اقدام به پرورش ماهی نمودند چینیها بودند . فان لی در 475سال قبل از میلاد مسیح در مورد تخم ریزی و تكثیر ماهی كپور (Cyprinus carpio) مطالب ارزنده ای نوشته و از آن به عنوان یك  شغل پر منفعت یاد كرده است . بیشتر مؤلفین سابقه پرورش ماهی را به 2000 سال قبل از میلاد مسیح نسبت می دهند .

     ارسطو از ماهی كپور یاد كرده است و یونانیها و روسها ماهی كپور را در استخر پرورش می دادند .

این ملل سعی داشتند كه بدین وسیله ذخایر ماهی را در آبهای طبیعی حفظ نمایند . چینی ها و رومیها همچنین برای اولین بار ماهی را به طور مصنوعی تكثیر كردند و انكوباسیون تخم ماهی را انجام داده اند . ابتدا تخم های لقاح یافته و یا لاروهای تازه از تخم درآمده را از محل تخم ریزی و استخرها و آبگیرها و حتی از مزارع برنج و دریاچه ها جمع آوری می كردند و سپس در اماكن امن تر اقدام به پرورش آنها می نمودند .

مهمترین گونه های پرورشی ماهیان سردابی :

انواع ماهی قزل آلا و زیست شناسی آن :

ماهی قزل آلا در آبهای سرد غنی از اكسیژن و جاری زندگی می كند . در كشور ما دو نوع ماهی قزل آلا وجود دارد .

الف ـ قزل آلای رنگین كمان ـ ماهی قزل آلای رنگین كمان ، بومی ساحل اقیانوس آرام آمریكای شمالی می باشد كه در سال 1880 میلادی به اروپا آورده شد و به تدریج به نقاط متعدد در سراسر دنیا معرفی شد . بدن ماهی قزل آلای رنگین كمان پوشیده از خالهای سیه ستاره ای شكل است . ماهیان بالغ در دو طرف بدن نواری به صورت رنگین كمان دارند به خصوص در ماهیان نر بالغ به خوبی دیده می شود .

زمان تخم ریزی ماهی قزل آلای رنگین كمان از ماه وی تا اردیبهشت ماه است . اگر چه نژادی به دست آمده است كه تخم ریزی را در آذرماه و حتی جلوتر شروع می كند وزن ماهی قزل آلای رنگین كمان در شرایط طبیعی در بعضی از دریاچه ها به9 كیلوگرم می رسد . به نظر می رسد كه بهترین رشد را در شرایط طبیعی در دریاچه های كم عمق با سنگهای آهكی و PH كمی قلیایی دارد .

ب ـ ماهی قزل آلای خال قرمز : این ماهی وابسته به آبهای كوهستانی می باشد . از لحاط شكل و رنگ بسیار متنوع است و وجه تمایز آن با ماهی قزل آلای رنگین كمان خال های قرمز نارنجی می باشد . ماهی آزاد دریای خزر وابستگی نزدیكی به           قزل آلای خال قرمز دارد . اندازه ماهی قزل آلای خال قرمز وابستگی به محیط و میزان غذای طبیعی دارد و به ندرت از 45 سانتی متر تجاوز می كند . تخم ریزی در پاییز و اوایل زمستان روی بستر شنی با جزیان كند آب انجام می گیرد . این ماهی گوشت خوار است و غذای اصلی آن انواع سخت پوستان ، لارو حشرات و ماهیان ریز می باشد و در نزدیكی بستر رودخانه زندگی می كند و از این لحاظ با ماهی قزل آلای رنگین كمان كه بیشتر وابستگی به سطح آب دارد تمایز است . تغذیه ماهی قزل آلای خال قرمز با غذای دستی با مشكل همراه است و بازده غذایی آن كمتر می باشد . از این لحاظ نیز با ماهی قزل آلای رنگین كمان كه به آسانی با غذای دستی تغذیه می نماید متمایز می باشد . ماهی قزل آلای خال قرمز نسبت به كیفیت و كمیت آب نیز از قزل آلای رنگین كمان حساس تر است در صورتی كه ماهی قزل آلای خال قرمز خوب تغذیه گردد گوشت بسیار لذیذی خواهد داشت و در صورتی كه قسمتی از غذا از سخت پوستان باشد رنگ گوشت آن به رنگ گوشت ماهی آزاد خواهد بود . ماهی قزل آلای خال قرمز در اواخر قرن 19 میلادی در كشورهای متعدد جهان برمی گردیده است . در حال حاضر این ماهی بومی رودخانه های جنوبی دریاری خزر در دامنه های البرز و بعضاً رودخانه های داخلی كشور در دامنه های زاگرس می باشد . در مقایسه این دو ماهی ، ماهی قزل آلای رنگین كمان به مراتب از ماهی قزل آلای خال قرمز برای تكثیر مصنوعی و پرورش مناسبتر می باشد .

1-   ماهی قزل آلای رنگنین كمان به مراتب آسانتر از ماهی قزل آلای خال قرمز نسبت به محیط سازگاری حاصل می نماید . تمایل بیشتری به اهلی شدن دارد و از غذای دستی آسانتر استفاده می كند نسبت به درجات بالای آب و كمبود اكسیژن مقاوم می باشد و در آبی كه به اندازه كافی تعویض می شود می تواند درجات 20 الی 22 درجه سانتی گراد و در كوتاه مدت حتی 24 درجه سانتی گراد را تحمل می كند .