تحقیق خلاصه فصول 5 و 6 کتاب نظریه های علوم انسانی ژولین فروند

معرفی تحقیق خلاصه فصل پنجم و شش کتاب نظریه های علوم انسانی نویسنده: ژولین فروند- مترجم: علی محمد کاردان از صفحه 71 تا صفحه 103 کتاب. آماده ی پرینت و pdf

فصل پنجم کتاب نظریه های علوم انسانی به موضوع دیلتای و فصل ششم به موضوع تقابل میان مذهب اصالت طبیعت و مذهب اصالت تاریخ اختصاص دارد.

بخش هایی از متن تحقیق

تحصلی بودن علوم انسانی

سعی دیلتای این است که نشان دهد علوم انسانی از دید آگوست کنت و استوارت میل علومی تحصلی هستند و میل با طرح مساله روش شناسی مخصوص علوم مربوط به ذهن (روح) به تلاش قابل ملاحظه ای دست زده است.

دقیقاً به نام فلسفه تحصلی و علمی است که دیلتای به ناهمگونی روشهای علوم طبیعی و علوم فرهنگی معتقد می شود که نتیجه نوعی دوگانگی معرفت شناختی است.

موضوع آنچه دیلتای نقد عقل تاریخی می نامد قطع رابطه با مذهب اصالت طبیعت است و فایده فلسفی آن کمک به فروپاشی فلسفه قرون وسطایی به صورت حق طبیعی، دین طبیعی یا اخلاق طبیعی است.

علوم ذهنی (روحی) مستقل از علوم طبیعی است.

دیلتای علوم روحی را قائم به ذات و مستقل می داند.

دیلتای به مساله روش ها چندان توجه ندارد، او به درک شرایط معقول بودن که مختص علوم روحی است و بنابراین به سهم تحصلی آنها در شناخت بهتر اشخاص و اشیا دلبستگی خاص دارد.

روش تأویل hermeneu tique در نظر دیلتای

دیلتای روش تأویل را فرآیندی تعریف می کند که به وسیله آن حیات نفسانی را از روی علائم محسوسی که مظهر آن است می شناسیم.

این روش، صرف نظر از استناد به روان شناسی روش کشف معنی یا دلالت signification علائم است.

وظیفه تاویل، تفسیر گفتارها و نوشتارها و حرکات و سکنات خلاصه هر فعل و هر اثر منتها با حفظ جنبه فردی و شخصی آنها در مجموعه ای که این امور جزء آن هستند.

روش تأویل چنانکه دیلتای تصدیق می کند بر نظریه ای مبتنی است که علاوه بر اینکه سعی می کند به شیوه ای انتقادی، اجزاء یک کل را دریابد می کوشد به معنی آنها نیز پی برد.

تأویل به این مفهوم مانع تلفیق روشهای تفسیر و تبیین نیست زیرا میان این دو روش حد و مرز کاملاً قاطعی وجود ندارد بلکه فقط اختلاف درجه دیده می شود.

اگر دیلتای را نظریه پردازی بدانیم که تمایزی خشک میان تفهم و تفسیر قائل است و علوم انسانی را تحلیل صرف امر شخصی و جزیی می شمارد در حقیقت درست نشناختن امری است که دیلتای آن را روح عینی می داند.

تقابل میان مذاهب اصالت طبیعت و مذهب اصالت تاریخ

این تقابل از فلسفه کانت سرچشمه می گیرد.

در قرن نوزدهم جانشین تقابلهای میان نفس و بدن، امر مادی و اخلاقی یا روح و ماده می شود.

دیلتای سهم بزرگی در تقابل میان طبیعت و تاریخ داشته.

طرفداران اصالت طبیعت مخالف دین بودند و از بی اعتقادی به خدا دم می زنند.

مراد از مذهب اصالت طبیعت در:

فلسفه: هرگونه آیینی است که در تفسیر پدیدارها امر فوق طبیعی یا کلاً عالم ماوراء تجربه را طرد می کند.

معرفت شناسی: هر نظریه ای که الگوی علوم طبیعی را تایید و ویژگی علوم انسانی را نفی می کند.

پیشرفتهای فیزیک و شیمی در قرون هجده و نوزده در اعتقاد به برتر بودن علوم طبیعی مؤثر بودند. که در آلمان بیشتر پا می گیرد. به علت انعطاف پذیری دانشگاه آلمان چون متخصصان علوم طبیعی به فلسفه روی آوردند و صاحب کرسی شدند. برای مثال فیزیکدانانی چون وونت ، ماخ و وایس زکر.