پایان نامه رابطه مکانیسم های حاکمیت شرکتی با سیاست تقسیم سود متغیر شرکتهای بورس

پایان نامه و پروژه تحقیقاتی گرایش حسابداری بررسی ارتباط بین مکانیسم های حاکمیت شرکتی با سیاست تقسیم سود متغیر شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

این تحقیق در صدد پاسخگویی به این پرسش است که آیا بین مکانیسم های حاکمیت شرکت و سیاست تقسیم سود ارتباطی وجود دارد یا نه؟ از جمله مکانیسم های داخلی حاکمیت شرکت که در این تحقیق رابطه آن با سیاست تقسیم سود مورد بررسی قرار گرفته است، نسبت حضور اعضای غیر موظف به اعضای موظف در ترکیب هیات مدیره، میزان پاداش هیات مدیره، تفکیک نقش مدیران ارشد از مدیران اجرایی و درصد مالکیت اعضای هیات مدیره می باشد. همچنین مکانیسم های خارجی حاکمیت شرکت که رابطه آن با سیاست تقسیم سود بررسی شده است، شامل: میزان کنترل و نفوذ دولت، تعداد سهامداران خرد (سهام شناور)، تعداد سهامداران نهادی و درصد مالکیت سهامداران عمده است از طرفی سیاست تقسیم سود متغیر را به عنوان شاخصی برای تقسیم سود د شرکت ها مورد استفاده واقع شده است. برای آزمون فرضیه های این پژوهش، از روش داده های پنلی با بکارگیری اطلاعات 101 شرکت طی سالهای 1381 تا 1387 استفاده شده است. ابتدا متغیر های پژوهش مورد شناسائی قرار گرفته و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از داده های بدست آمده از نرم افزار ره آورد نوین؛ برای محاسبه متغیرهای پژوهش، توسط نرم افزار اکسل استفاده شده است. این داده ها جهت آزمون فرضیه ها توسط نرم افزارEviews به کمک آماره- های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل همبستگی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که پاداش هیات مدیره، تفکیک مدیران ارشد از مدیران اجرایی، میزان نفوذ و کنترل دولت، تعداد سهامداران خرد و درصد سهامداران عمده رابطه معکوس و معناداری با سیاست تقسیم سود دارند و در بقیه موارد رابطه معناداری بین مکانیسم های داخلی ئ خارجی حاکمیت شرکتی و سیاست تقسیم سود مشاهده نگردیده.

مفاهیم حاکمیت شرکتی

اولین مفهوم عبارت حاکمیت شرکتی از واژه گابرنار به معنای راهبری گرفته شده است که معمولا برای هدایت کشتی به کار می رود و دلالت بر این دارد که حاکمیت شرکتی مستلزم هدایت است تا کنترل. روش های متعددی برای تعریف حاکمیت شرکتی وجود دارد که از تعاریف محدود و متمرکز بر شرکت ها و سهامداران آنها تا تعاریف جامع و در بر گیرنده پاسخگویی شرکت ها در قبال گروه کثیری از سهامداران، افراد غیر یا ذینفعان، متغییر است. بررسی ادبیات موجود نشان می دهد که هیچ تعریف مورد توافقی درباره حاکمیت شرکتی وجود ندارد. تفاوت های چشمگیری در تعریف حاکمیت شرکتی بر اساس وضعیت فرهنگی، اقتصادی و... هر کشور دیده می شود. حتی در آمریکا یا انگلیس نیز رسیدن به این تعاریف کار آسانی نیست. تعاریف موجود از حاکمیت شرکتی در یک طیف وسیع قرار می گیرند که دیدگاه های محدود در یک سو و دیدگاه های گسترده در سوی دیگر طیف قرار دارند. در دیدگاه های محدود٬ حاکمیت شرکتی به رابطه شرکت و سهامداران محدود می شود. این یک الگوی قدیمی است که در قالب تئوری نمایندگی بیان می شود. در آن سوی طیف حاکمیت شرکتی را می توان به صورت یک شبکه از روابط دید که نه تنها بین شرکت و مالکان آنها (سهامداران)، بلکه بین شرکت و عده زیادی از ذینفعان از جمله کارکنان، مشتریان، فروشندگان، اعتبار دهندگان، دارندگان و خریداران اوراق قرضه و بیمه گذاران و خریداران بیمه های عمر و... وجود دارند. چنین دیدگاهی در قالب تئوری ذینفعان دیده می شود.

تعاریف بسیاری برای حاکمیت شرکتی در سطح بین المللی مطرح و حتی ترجمه این کلمه به فارسی، که در این نوشتار به حاکمیت شرکتی ترجمه شده است، را به صورت های مختلف می توان یافت، برای مثال حاکمیت سهامی، مدیریت سهام٬ تولید سازمانی و... که در مجموع از ترجمه تحت الفظی کلمه کرپوریت گاورننساستخراج شده اند. از نظر سازمان بین المللی همکاری های اقتصادی، حاکمیت شرکتی چنین تعریف شده است: مجموعه روابط میلن مدیریت حاکم (اجرایی)، هیات مدیره، سهامداران و سایر ذینفعان یا طرف های ذیربط در یک شرکت. به نظر می رسد این تعریف جامع تریت تعریف این واژه است، زیرا حاکمیت شرکتی ساختاری را تعریف می نماید که از طریق آن اهداف شرکت تبیین شده و راه های نیل به آنها تعیین می شود که در نهایت مکانیزم و معیارهای نظارت و عملکرد شرکت در آینده بر این اساس طرح ریزی می شود.

سیاست تقسیم سود و حاکمیت شرکتی

از دیدگاه اقتصادی با فرض منطقی بودن رفتار افراد، فرض بر این است همه در وهله ی اول به دنبال حداکثر کردن منافع خود هستند، مدیران نیز از این قاعده مستثنی نمی باشند. مدیران علاقه مندند در راستای حداکثر کردن منافع شخصی، رفاه اجتماعی و موقعیت شغلی خود، تصویر مطلوبی از وضعیت مالی واحد تجاری به شهامداران و سایر افراد ذینفع ارائه کنند.

لیکن در برخی موارد الزاما افزایش ثروت مدیران در راستای ثروت سایر گروه ها از جمله سهامداران نیست. این امر عدم همسویی میان منافع مدیران و سایر گروه های ذینفع در واحد تجاری را نشان می دهد. با در نظر گرفتی تئوری تضاد منافع میان مدیران و مالکان، مدیران واحد تجاری از انگیزه های لازم برای دستکاری سود به منظور حداکثر کردن منافع خود برخوردار می باشند.

بررسی سیاست های مالی و عملیاتی شرکت ها و شناسایی عوامل تاثیر گذار بر آن از موضوع های مهمی است که توسط محققین مختلف همچون جنسن مورد بررسی قرار گرفته است. هرچند شواهد تجربی موجود بیانگر ارتباط بین عواملی نظیر اندازه شرکت، میزان سود انباشته و فرصت های سرمایه گذاری با سیاست تقسیم سود است، اما ارتباط بالقوه ساز و کارهای داخلی و خارجی با سیاست تقسیم سود از موضوعاتی است که کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی ساختار بازار سرمایه در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه که متعهد به پیشرفت در بازار سرمایه خود هستند، نشان می دهد که سرمایه گذاران نهادی به عنوان یکی از ساز و کارهای حاکمیت شرکتی نقش قابل توجهی از بازار سرمایه و تولید ملی را به خود اختصاص داده و روز به روز بر اهمیت نقش آنها در نظام مالی و تقویت فضای رقابتی افزوده می شود.

از آنجا که هدف اصلی سهامداران از سرمایه گذاری در شرکت ها دست یابی به سود و نهایتا افزایش ثروت آنها است، رقم سود گزارش شده و نیز سود توزیع شده شرکت ها از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا قیمت بازار سهام شدیدا تحت تاثیر سود گزارش شده و توزیع شده شرکت ها قرار دارد. بنابراین، احتمالا هر یک از گروه های ذینفع به نحوی تلاش خواهد کرد تا در اتخاذ تصمیم های اثر گذار بر سود گزارش شده و سود توزیع شده شرکت ها تاثیر گذار باشند و حتی ممکن است که به منظور دست یابی به اهداف خود فشارهایی نیز به مدیریت وارد نمایند.

فهرست مطالب پایان نامه

چکیده

مقدمه

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه

تاریخچه مطالعاتی

بیان مسأله

چارچوب نظری تحقیق

فرضیه ها تحقیق

اهداف تحقیق

اهداف علمی تحقیق

اهداف کاربردی تحقیق

اهمیت تحقیق

حدود مطالعاتی

واژه های کلیدی تحقیق

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

مقدمه

اهمیت حاکمیت شرکتی

مفاهیم حاکمیت شرکتی

گونه شناسی علمی حاکمیت شرکتی

مدل بازار مدل کشورهای انگلوساکسون

مدل روابط

مدل پیوندی

طبقه بندی سیستم های راهبری شرکتی

مبانی نظری حاکمیت شرکتی

تئوری نمایندگی

تئوری ذینفعان

تئوری هزینه معاملات

معیارهای حاکمیت شرکتی خوب کدام هستند؟

نهادهای نظارتی در شرکتهای ایرانی

جنبه های مختلف اصول راهبری شرکت

٠ ترکیب مدیران شرکت

نقش هیات مدیره در اصول راهبری شرکت

تفکیک وظایف رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل

حقوق و مزایای مدیران موظف

حق رای در مورد مسائل مربوط به حقوق و مزایای مدیران

آموزش مدیران

نقش مدیران غیر موظف در اصول راهبری شرکت

برخی مقررات مربوط به مدیران از دیدگاه قانون تجارت ایران

تعداد اعضا اندازه هیات مدیره

میزان سهام شناور آزاد شرکت در بازار بورس

سرمایه گذاران نهادی

اهمیت سهامداران نهادی در حاکمیت شرکتی

سهامداران نهادی و ترکیب سهامداران

سهامداران نهادی و گزارش کادبری

نقش سهامداران عمده در راهبری شرکتی

حاکمیت شرکتی در شرکت های دولتی

حاکمیت شرکتی در ایران

سیاست تقسیم سود

عوامل موثر بر تقسیم سود

تئوری های مربوط به سیاست تقسیم سود

تئوری پرداخت سود سهام به عنوان تقسیم سود باقیمانده

تئوری نامربوط بودن سود سهام مودیلیانی و میلر

تئوری پرنده در دست گردون وولیتز

تئوری مالیات تفاضلی گرورس و می

دلایل اهمیت سیاست تقسیم سود نقدی شرکت ها

خط مشی های تقسیم سود

اشکال مختلف پرداخت سود سهام

سود سهام نقدی

سود غیر نقدی سهام

سود سهمی یا سهام جایزه

سود تصفیه

سود تعهد شده

سیاست تقسیم سود و حاکمیت شرکتی

پیشینه تحقیق

تحقیقات خارج از ایران

تحقیقات در کشور ایران

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

مقدمه

روش تحقیق

جامعه آماری

مدل مفهومی تحقیق

متغیرهای تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرهای تحقیق

روش و ابزار گردآوری اطلاعات

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه

روش تجزیه و تحلیل داده ها

روش برآورد الگوهای رگرسیون خطی

منطق آزمون فرضیه

معیار آزمون

ضریب تعیین R

آزمون تشخیص دوربین واتسون

معیارهای ارزیابی عملکرد پیش بینی

آزمون کولموگوروف اسمیرنوف Ks

آمار توصیفی

آزمون فرضیه ها

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه

ارزیابی و تشریح نتایج آزمون فرضیه ها

نتیجه گیری کلی تحقیق

پیشنهادها

محدودیت های تحقیق

پیوست ها

منابع و ماخذ

چکیده انگلیسی