تحقیق آثار هموارسازی سود بر ارزش افزوده اقتصادی شرکتهای پذیرفته بورس تهران

چکیده:

این پژوهش را با این سوال اساسی شروع کرده ایم که، تعدیلات در سود حسابداری نظیر هموارسازی سود بر شاخص های جدید ارزیابی عملکرد نظیر ارزش افزوده اقتصادی نیز اثرگذار خواهد بود یا خیر؟ به همین منظور به بررسی این موضوع تحت عنوانبررسی اثرات هموار سازی سود بر ارزش افزوده اقتصادی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته ایم. از این رو متغیر های این پژوهش شرکتهای هموار ساز سود و ارزش افزوده اقتصادی بوده است. جامعه آماری این تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و نمونه گیری نیز به صورت تصادفی بر اساس سطح معناداری مورد نظر انتخاب شده است دوره زمانی این تحقیق یک دوره سه ساله بین سالهای 1386 تا پایان دوره مالی 1388 نیز بوده است. برای پاسخ به سوال اصلی تحقیق فرضیه های بترتیب اصلی و فرعی زیر را تدوین کرده ایم :

همواری سازی سود بر معیار ارزش افزوده اقتصادی شرکتها پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران اثر گذار است. و ارزش افزوده اقتصادی شرکتهای هموار ساز از ارزش افزوده اقتصادی شرکتهای غیر هموار ساز به طور معناداری کمتر است. پس از تحلیل های آماری صورت گرفته و استفاده از آزمون آماری مقایسه میانگین دو جامه در سطح معناداری 95٪فرضیه این پژوهش مورد تایید قرار گرفت.

هموار سازی سود

هموار سازی سود به عنوان کاهش آگاهانه نوسانات سطح سود تعریف می شود به گونه ای که سود شرکت عادی به نظر برسد. مدیران به دلایل مختلفی سود را هموار می کنند ، یکی از اهداف اصلی در هموار سازی سود ایجاد یک جریان با ثبات تر به منظور پشتیبانی از سطح سود پرداختی بالاتر می باشد. جریان سود با ثبات تر می تواند به عنوان ریسک پایین تر درک شود که منجر به قیمت سهام بالاتر و هزینه های استقراض پایین تر می گردد. هدف دیگر هموار سازی سود تمایل مدیریت واحد تجاری برای افزایش قدرت پیش بینی سرمایه گذازان و کاهش ریسک شرکت می باشد. به دلیل افزایش ثبات سود و کاهش نوسانات آن سرمایه گذاران می توانند پیش بینی دقیق تری از سودهای آتی داشته باشند. از اهداف دیگر هموار سازی سود می توان به ملاحظات هزینه های سیاسی ، مالیات و قرار دادهای بدهی اشاره نمود.

علل هموار سازی سود توسط مدیران

پور حیدری و افلاطون در بررسی عوامل موثر بر هموار سازی سود ، 5 عامل را به عنوان عوامل اصلی هموار سازی سود معرفی کردند:

1 اندازه شرکت : شرکتهای بزرگ نسبت به شرکتهای کوچک از نظر سیاسی حساس تر هستند.

نوسانات مثبت با اهمیت در سود در شرکتهای بزرگ ممکن است سبب افزایش تردید در مورد سود انحصاری گردد. به عبارت دیگر ، افزایش قابل توجه در سود شرکتهای بزرگ ممکن است این شبه را پدید آورد که این شرکتها با استفاده از قدرت انحصاری خود سود را افزایش داده اند. از سوی دیگر ، نوسانات منفی با اهمیت سود در شرکتهای بزرگ ممکن است سبب نگرانی در مورد ورشکستگی احتمالی گردیده و تصویر شرکت را در محیط تجاری که واحد تجاری در آن فعالیت منماید را خراب نماید. هم چنین نوسانات قابل توجه در سود شرکتهای بزرگ ، احتمال ایجاد هزبنه های سیاسی ناخواسته نظیر تقاضای افزایش دستمزد توسط کارکنان شرکت ، محدودبتهای مهار کننده توسط دولت را افزایش دهد. بنابراین ، شرکتهای بزرگ انگیزه بیشتری برای هموار کردن سود دارند.

2 مالیات بر در آمد: در ایران سیستم مالیاتی نقش قابل توجهی در گزارشگری مالی شرکتها دارد و قوانین مالیاتی عامل مهمی در انتخاب روشها و رویه های حسابداری می باشد. از آ نجا که سود بیشتر شرکتهای ایرانی وجود دارد که در راستای حداقل نمودن خروج نقدینگی ، خصوصاً در مواقعی که شرکتها دارای بدهی های مالیاتی قابل توجهی می باشد ، دست یه هموار سازی سود بزند.

...

ارزش افزوده اقتصادی

ارزش افزوده اقتصادی کشف جدیدی نیست. یک معیار عملکرد که درامد اضافی نامیده می شود و از تفاوت سود عملیاتی و هزینۀ سرمایه به دست می آید .

اولین کسی که مفهوم درآمد اضافی را ذکر کرد آلفرد مارشال در سال 1890 بود و مارشال سود اقتصادی را تعریف کرد . این ایده اولین بار در اوایل این قرن توسط چارچدر 1917 و در سال 1924 توسط اسکولدر تئوری حسابداری به کار برده شد تا این که از این مفهوم در نوشته های حسابداری مدیریت در سال 1960 استفاده شد . در دهه 1970 استرن مشکلات ارزیابی عملکرد شرکتها از طریق روشهای حسابداری را برشمرد . وی بر این باور بود که براساس روشهای اقتصادی کار را پیش می برد تا اینکه در سال 1986 شریک خود یعنی بنت استیوارت کتابی تحت عنوان در جستجوی ارزش را به چاپ رساند که روش آن تعیین ارزش سهام دار بود که آنرا ارزش افزوده اقتصادی نام نهاد . ارزش افزوده اقتصادی بعنوان سنجش عملکرد شرکت توسط استرن و استیوارت در نیویورک گسترش یافت. اقتصاددانان از زمان آدام اسمیت براین عقیده اند که هدف هر شرکتی و مدیران باید به حداکثر رساندن ارزش فعلی شرکت برای دارندگان آن باشد . برنده جایزه نوبل ، مرتون میلر ، با تأکید مجدد بر این هدف آنرا بصورت حداکثر کردن ارزش فعلی خالص مطرح می کند . از آنجائیکه ابزار وی برای بودجه بندی سرمایه در بلند مدت است ، ارزش افزوده اقتصادی قصد بکار گیری این مفهوم بصورت سالانه دارد (حتی ماهانه) یعنی هدف ارزش افزوده اقتصادی برای اندازه گیری ارزش ایجاد شده در یک دوره می باشد . همچنین برای ارزیابی صحیح عملکرد مدیران شرکت و ارزش تجارتشان کاربرد دارد.

دلایل مطرح شدن ارزش افزوده اقتصادی

یک شرکت می تواند به عنوان مجموعه ای از قراردادهای متنوع در نظر گرفته شود که با استفاده کنندگان زیادی سر و کار دارد. این ذینفعان شامل سهامداران، مدیران و کارکنان، مشتریان، اعتباردهندگان دولت و ... می باشند.

استفاده کنندگان به شرکت منابع اقتصادی و خدمات ارائه می دهند و در عوض انتظار دارند که پاداشی به دست آورند سهامداران شرکت مخاطره ای را می پذیرند که این مخاطره در ارتباط با عملکرد شرکت و قابلیت اجراء قراردادها با سایر استفاده کنندگان می باشد.

...

فهرست مطالب

چکیده: 1

مقدمه: 2

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1) مقدمه 4

2-1) تاریخچه مطالعاتی. 4

3-1) بیان مسئله 6

4-1) چارچوب نظری تحقیق. 7

5-1) فرضیه های تحقیق. 8

1-5-1) فرضیه اصلی: 8

2-5-1) فرضیه های فرعی: 8

6-1) اهداف تحقیق. 8

7-1) اهمیت تحقیق. 9

8-1) حدودمطالعاتی. 10

1-8-1) قلمرو زمانی. 10

2-8-1) قلمرو مکانی. 10

3-8-1) قلمرو موضوعی. 10

9-1) تعاریف علیاتی. 10

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

1-2)مقدمه 13

2-2) بخش اول: هموارسازی سود و مفاهیم آن. 13

1-2-2) هموار سازی سود 13

2-2-2)علل هموار سازی سود توسط مدیران. 13

3-2-2) انگیزه های هموار سازی سود 15

4-2-2)ابعاد هموار سازی سود 18

3-2) بخش دوم: ارزش افزوده اقتصادی و مفاهیم آن. 19

1-3-2) مدیریت مبتنی بر ارزش.. 19

2-3-2)مدیریت مبتنی بر ارزش در عمل. 22

3-3-2) سازمان چگونه ارزش خلق می کند؟ 23

4-3-2) اندازه گیری ارزش خلق شده 24

1-4-3-2) معیارهای خارجی. 24

2-4-3-2) معیارهای داخلی. 27

53 2 ) ارزش افزوده اقتصادی. 30

6-3-2 ) دلایل مطرح شدن ارزش افزوده اقتصادی. 30

732) تعریف ارزش افزوده اقتصادی. 34

8-3-2) سرمایه 34

9-3-2) سود خالص پس از کسر تعدیلات.. 35

10-3-2) تعریف و نحوه محاسبه هزینه سرمایه 35

11-3-2) محاسبه میانگین موزون هزینه سرمایه 41

12-3-2) مشکلات محاسباتی هزینه سهام عادی در ایران. 43

13-3-2 ) دارایی های عملیاتی و سرمایه عملیاتی. 44

14-3-2 ) ترازنامه ارزش افزوده اقتصادی و ترازنامه قانونی. 46

153 2 ) محاسبه ارزش افزوده اقتصادی. 47

11532 ) نرخ بازده از رویکرد عملیاتی. 49

21532 ) نرخ بازده از رویکرد مالی. 49

16-3-2 ) معادلهای حقوق صاحبان سهام 50

17-3-2 ) تعدیلات.. 51

1-17-3-2 ) مالیاتهای معوقه 51

2-17-3-2 ) موجودی 54

3-17-3-2 ) اجاره های عملیاتی 54

4-17-3-2 ) نامشهودها 55

5-17-3-2 ) ادغام و تحصیل (M&A) 58

6-17-3-2 ) استهلاک انباشته سرقفلی. 60

7-17-3-2 )هزینه های کامل در مقابل کوششهای موفقیت آمیز. 61

8-17-3-2 ) سایر ذخایر حقوق صاحبان سهام 61

18-3-2 ) برابری دو رویکرد مالی و عملیاتی. 61

19-3-2 ) NPV.ارزش افزوده بازار.ارزش افزوده اقتصادی. 62

20-3-2 NPV ( وارزش افزوده اقتصادی در مقابل ROI و IRR.. 64

21-3-2 ) ارزش افزوده اقتصادی سهام 64

4-2) پیشینه تحقیق. 66

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

1-3 مقدمه 70

2-3) جامعه ی آماری. 70

3-3) روش نمونه گیری. 70

4-3) مدل تحلیلی تحقیق. 71

5-3) اطلاعات مورد نیاز و نحوه جمع آوری اطلاعات.. 71

6-3) روش اجرای تحقیق. 72

7-3)اندازه گیری متغیرهای تحقیق. 72

1-7-3) تفکیک شرکتهای هموار ساز از غیر هموارساز سود 72

2-7-3) ارزش افزوده اقتصادی: 74

8-3) روشهای آماری. 77

9-3) بررسی اعتبار تحقیق. 78

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

1-4 مقدمه80

2-4) توصیف دادهای آماری. 80

3-4) تحلیل آماری فرضیه تحقیق. 83

1-3-4) بررسی فرضیه فرعی. 83

4-4) بررسی فرض نرمال بودن متغیرهای تحقیق: 85

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5) مقدمه

2-5) نتایج فرضیه تحقیق

3-5) پیشنهادات کاربردی بر اساس یافته های تحقیق

4-5) پیشنهادات برای تحقیقات آتی

5-5) محدودیت های تحقیق

پیوست ها

منابع و ماخذ فارسی و لاتین

چکیده انگلیسی

لیست جداول و نمودارها